NRC Handelsblad 31-7-1982 – In India vinden vanaf 19 november a.s. voor de negende keer de Aziatische Spelen plaats. Speciaal voor de verwachte 5000 sportlieden uit 30 landen worden momenteel zes nieuwe stadions en sporthallen gebouwd. Daar wordt in de zinderende hitte iets groots verricht door arbeiders die soms wel drie gulden per dag verdienen. Donkere ogen kijken – emotieloos – de verslaggever aan.
***
Afgezien van een enkele onnauwkeurigheid, zoals het zoekraken van drieduizend ton hoogwaardig staal uit de haven van Bombay, gaat het goed met de voorbereiding van de negende Asian-Games die dit najaar in India gehouden zullen worden. Het staal, dat onder andere bestemd was voor de dakconstructie van het nieuwe Talkatora-zwembad in New Delhi, kon na het lossen van het schip onmogelijk meer worden teruggevonden, en dit verbaasde zelfs de havenautoriteiten. Drieduizend ton is niet niks.
Of dit onverkwikkelijke feit de doorslag gaf dat het zwembad nu zonder dak komt te zitten, is niet te zeggen. Waarschijnlijk is er een andere reden. Het oorspronkelijke ontwerp voor de overspanning, dat door een Indiaas ingenieursbureau met zwierige pen op papier was gezet, bleek bij heroverweging ontoereikend op grond van die specificaties waaraan men daken van “stampvolle wedstrijdbaden graag wil laten voldoen.
“Het was iets te fantasierijk,” zegt projectopzichter B. A. Satyanarayana nu. De kans op instorten leek zeker niet zo groot, legt hij uit, maar het leek beter wat extra voorzieningen aan te brengen. Dit zou een paar maanden extra vergen en de voorbereidingstijd bleek te kort. Daar komt nog bij dat de gemiddelde temperatuur tussen 19 november en 4 december, als de negende Asiad plaatsvindt, zeer aangenaam is, dus de zwemmers vatten geen kou.
Zorgen
Er zijn meer kleine zorgen. Zijn er wel voldoende taxi’s en bussen beschikbaar om de vijfduizend atleten en de tienduizenden bezoekers door Delhi te vervoeren? Zijn er wel genoeg hotelkamers nu er een vertraging is opgetreden in de bouw van de nieuwe hotels? Is er genoeg elektriciteit in de stad?
Een merkwaardig verhaal doet de ronde dat de universiteiten deze zomer twee weken eerder aan hun semester zijn begonnen om ook weer twee weken eerder, vlak voor de Spelen, te kunnen ophouden… omdat er niet genoeg voedsel zou zijn. Het lijkt overdreven. Waarschijnlijk willen de studenten gewoon de Spelen bijwonen of zich behaaglijk nestelen voor de (vlak voor de Spelen te inaugureren) kleurentelevisie, die zal worden uitgezonden via de pas gelanceerde communicatiesatelliet.
Gandhi
Zeker is dat de Spelen hoe dan ook zullen plaatsvinden. Dat heeft er namelijk ook nog om gespannen. Toen in 1975 door mevrouw Gandhi het besluit werd genomen om de volgende Asian Games in India te organiseren, werd haar regering niet lang daarna door de Janata Partij overgenomen. Morarji Desai dreigde het budget voor de Spelen drastisch te beknotten en zijn opvolger Charan Singh zei dat hij ze helemaal wilde schrappen.
Nadat Indira Gandhi weer aan het bewind was gekomen, werden alle zeilen bijgezet om de bouw van zes nieuwe en de renovatie van elf oude stations en sporthallen op tijd af te krijgen. Het was toen januari 1981, en er waren nog maar achttien maanden te gaan.
Nu verkeert met name Delhi al in een zekere roes. Iedereen en alles refereert aan de Spelen. Hotelmanagers wrijven zich in de handen, ministers maken zich druk, en reclameborden worden in stijl gebracht, zoals die van Air India, de ‘officiële carrier’ voor de negende Asiad.
Air India’s buigende Maharadja in de rode jas staat in de startblokken, zij aan zij met het olifantje Appu (de Mascotte voor de Spelen – een soort speelgoed-Ganesh): Ready to go!
Pers en Publiciteit
Het valt niet mee in contact te treden met de organisatoren van de Games, want het blijkt dat de afdeling ‘Pers en Publiciteit’ nog niet op het openbare telefoonnet is aangesloten. Een bijkomstigheid die men zeker van plan is te verhelpen, zo leer ik later. Uiteindelijk bereik ik Hall-One van de Pragati Maidan – Exhibition ground – waar in een grote, met wapperende ventilatoren gevulde hal de organisatoren van de aanstaande Spelen bezig zijn zich schrap te zetten.
Ik word als eerste buitenlander met een notitieblok recht hartelijk ontvangen. Schakel tussen Publiek en Spelen is de heer Melville de Mellow, een Brits-gemanierde Indiër van Portugese afkomst uit Goa, die gekleed gaat in een vrolijk vlinderhemd. Hij oefent een ware tirannie uit over zijn onderdanen. Buiten zijn deur staan drie bediendes in starthouding, en telkenmale als de heer De Mellow schreeuwt, schiet de voorste naar binnen om een opdracht in ontvangst te nemen.
Emeritas
Melville de Mellow (bekend van radio en televisie; zijn visitekaartje vermeldt onder andere: ‘Producer Emeritas All India Radio’) is tegenover derden zeer vriendelijk. Op melodieuze toon, met een stem die zijn jarenlange ervaring voor de microtoon verraadt, verkondigt hij allerhande nuttige informatie en cijfermateriaal: “Totaal 30 landen doen mee – 5000 deelnemers verdeeld over 22 sporten – 500 uit India, 400 uit China en maar 35 uit Singapore – aantal 5-sterren hotelkamers in Delhi wordt uitgebreid met 2100 – totaal aantal luxe bedden (4 en 5 sterren) wordt meer dan verdubbeld tot 8.300, en die hebben we hard nodig….”
Zoveel? De hotels in Delhi zitten nooit vol.
“… die hebben we dus hard nodig”, herhaalt Melville de Mellow. “Jarenlang hadden we tekort, en laten we deze prachtkans aangrijpen om er eens een flinke schep bovenop te doen.” Even later stappen we in een busje voor een rondgang langs de hoogtepunten van de bouw.
Glooiend landschap
Het eerste doel is het overdekte Indraprastha Stadion met 25.000 zitplaatsen, getuige de cassetterecorder in de auto, waaruit de stem van Melville opklinkt, het op twee na grootste Indoor-stadion ter wereld: “En wat u nú voor u ziet… temidden van glooiend landschap, lommerrijk groen en weldadige waterpartijen… is het pronkjuweel van de Sport in India, het Indraprastha Stadion, dat met zijn doorsnede van 150 meter slechts wordt overtroffen door de Astrodome in Houston en de Superdome in New-Orleans, Amerika…”
Het is inderdaad indrukwekkend. Omgeven door genoemd groen, dat nog verre van lommerrijk is en natgehouden wordt door een batterij pompen, ligt het stadion. Het lijkt op een vliegende schotel in aanbouw. Als een reusachtig landingsgestel ondersteunen acht betonnen zuilen het dak, dat tot overmaat van voorzorg door de bekende stadion-bouwer professor Z.S. Makowski in het Civil Engineering Department van de Surrey University in Engeland op degelijkheid is getest in een windtunnel. “Slechts een enkele aanvullende versterking bleek nodig,” zegt De Mellow (in levende lijve) opgewekt.
Jaguar
Bij de ingang staat een glimmende Jaguar. “Van een aannemer”, zegt Melville. “Die knapen houden van grote auto’s.” Achter de Jaguar lopen arbeiders, ook glimmend, maar dan van het zweet. Totaal zijn er zesduizend aan het werk, in de dagploeg. Het is een adembenemend gezicht. Het woord “mierenhoop” is een understatement.
Een man met een bochel torst een evengrote zak cement op zijn rug. Vrouwen met donkere gezichten trekken aan een touw, dat naar de punt van het dak loopt, waar mannen levensgevaarlijk bezig zijn de aluminium dakbedekking vast te schroeven aan de stalen binten.
Buiten, in de vreselijke hitte, is een levende Jacobs-ladder van 40 mannen en vrouwen op bamboesteigers bezig schaaltjes beton naar boven door te geven, kilo voor kilo, net zolang tot alle 50.000 ton cement in het complex is verdwenen.
Donkere ogen, zonder een spoor van emotie, kijken me aan. Drie ploegen van acht uur waren tot twee weken geleden in touw, maar omdat de bouw goed op schema lag is dit veranderd in twee grotere ploegen van tien uur ieder. De mannen verdienen ƒ 2,90 per dag, de vrouwen ƒ 2,10 en de kinderen ƒ 1,50.
Wielerbaan
Een hele prestatie is de wielerbaan, die in twee maanden klaar was, en het powerhouse waar een vijf Megawatt (!) installatie voor de airconditioning staat: gereed in drie weken. Het tempo van de bouw is on-Indisch. Bij alle projectopzichters hangen schema”s aan de muur met ‘count-down’ dagen.
Toen het tempo aanvankelijk niet hoog genoeg lag, zijn er meer arbeiders aangenomen. Thans werken er aan alle activiteiten voor de Games, inclusief de hotelbouw en het opknappen van de stad, tussen de 150.000 en 200.000 mensen, die uit alle delen van India zijn gerecruteerd, tot en met het diepe zuiden toe. Sommigen spreken niet eens Hindi…
Waar blijven ze na afloop van de bouw; gaan ze terug naar waar ze vandaan kwamen?
“Sommigen wel”, zegt een opzichter, “maar ik denk dat de meesten wel blijven. Dat is geen probleem. Ze gaan gewoon op in de massa.”
1000 Crore
Wordt er geen moeite gespaard, men beknibbelt ook niet op de kosten. Die zijn aanzienlijk. Schattingen lopen uiteen naarmate men van informant wisselt, maar de getallen bewegen zich rond de 70 crore (1 crore is 10 miljoen roepie, dat is 3 miljoen gulden) voor de stadions alleen, tot en met maximaal 1000 crore (dus 3 miljard gulden) voor alle bouw, inclusief viaducten, hotels en het “spelersdorp”. Dit is vijftig procent van het tekort op de Indiase staatsbegroting, die in totaal ruim de helft bedraagt van de Nederlandse.
De inkomsten zijn daarentegen te verwaarlozen. Uit de kaartverkoop van 3 tot 5 Rs per kaartje denkt men twee procent van de kosten te kunnen dekken. Inclusief alle sponsors (de grootste is de State Bank of India, die 3 miljoen Rs geeft) komt men tot een dekking van maximaal twintig procent.
Seiko geeft de timing cadeau. Koeweit doneerde het complete Nehru Stadion, met 75.000 zitplaatsen, waar de openingsceremonie gehouden zal worden. Er zal ook Een Vlam zijn, die tijdens de Spelen zal branden en die wordt aangestoken in het oude National Stadion, waar ooit, in 1951, de eerste Asian Games tussen 11 landen werden uitgevochten.
Pilaren
De tocht met het busje gaat verder naar het Talkatora Zwembad, dat dakloos – zoals zoveel Indiërs – ligt te bakken in de middagzon. De (tal)loze pilaren reiken ten hemel.
Aan één zijde van het bad staan vijftien man met hamer en beitel op de wand te beuken. Het blijkt dat het zwembad iets te kort is uitgevallen. De officiële wedstrijdmaat is vijftig meter precies. Om eventuele records ook geldig te laten zijn mag dit hooguit een millimeter of wat schelen. Het bleek echter dat het bad een volle vijf centimeter te klein was, omdat iemand vergeten had de dikte van de tegeltjes mee te rekenen.
Dus hakt men gewoon vijf centimeter uit het beton. De hamerslagen klinken vervaarlijk door de late middag. De zon gaat even schuil achter de wolken – een voorbode voor de naderende moessonregens, die het bad automatisch zullen vullen.
Dit is dan ook vrijwel het enige dat vanzelf gaat – de rest van deze negende Asian Games is ‘Made by hand in India’.